Pengertian Ahli Sunnah wal Jama'ah serta kumpulan mereka

Pengertian Ahli Sunnah wal Jama’ah – suatu kumpulan dalam Islam yang berpegang kepada Sunnah Rasulullah dan Sunnah khulafa` ar-Rasyidin (Gibb and Kramess , Shorter Encyclopaedia of Islam, hal 552). Kamus al-Munjid mengatakan Ahl Sunnah adalah golongan yang mengakui Saidina Abu Bakar sebagai khalifah manakala Ahl Syiah ialah golongan yang hanya mengakui khalifah Imam Ali sahaja (al-Munjid fi al-Lughah,hal 353 ).

 Jalaluddin Mohd Musa memberikan pengertian Ahl Sunnah berasaskan makna sunnah iaitu at-Tarikah dan al-Hadith. At-Tarikah (jalan) berdasarkan Ahl Sunnah mengikut jalan para sahabat dan tabien dalam menjamin ayat-ayat mutasyabihat dengan diserahkan pada Allah maknanya. Al-Hadith berdasarkan Ahl Sunnah mempercayai kesahihan sesuatu hadith dan kurang mentakwilkannya seperti yang dilakukan oleh Muktazilah. Memasukkan empat orang Imam dalam Ahl Sunnah iaitu Imam Malik, Imam Abu Hanifah, Imam Shafie dan Imam Hanbali. Ahl Sunnah bersepakat atas hujah ijma’ sahabat tetapi berselisih atas ijma’ selepasnya (Jalaluddin Mohd Musa, Nash’a al-Asha’irah wa tata wuraha ,hal 15-16 )

Menurut az-Zabidi yang dikehendaki dengan  ahl Sunnah wa al-Jamaah ialah al-Asya’irah dan al-Maturidiah juga al-Khayali dalam al-Hashiah fi syarah Aqidah al-Asya’irah (al-Zabidi , Ittihaf as-Sa’adat al-Muttaqqin , Juzu` 2 hal  6-7).

Ahli Sunnah ialah mereka yang mengakui khulafa` ar-Rasyidin, menerima Sunnan Sittah, dan penganut mazhab yang empat (Thomas Hughes, Dictionary of Islam , hal 623).

James Hastings memasukkan juga Abu Hasan al-Ash’ari dan al-Ghazali dalam kumpulan Ahli Sunnah di samping imam mazhab yang empat ( James Hastings,  Encyclopaedia of Religion and Ethic, vol xii, hal 114-119 )

Kumpulan ahl Sunnah wa al-Jama’ah

Al-Baghdadi menyenaraikan lapan kumpulan manakala az-Zabidi hanya meletakkan tiga kumpulan. Kumpulan mengikut al-Baghdadi ialah (al-Baghdadi, al-Farq baina al-Firaq , hal 313-318)

01.   Mereka yang mempunyai ilmu yang mendalam mengenai tauhid dan kenabian, hukum-hukum ganjaran dan balasan, pahala dan siksa, syarat-syarat ijtihad, kepimpinan, Imamah dan mereka yang mengikuti jalan-jalan golongan as-Sifatiah dari kalangan Mutakallimin.

02.   Tokoh-tokoh feqah dari dua aliran iaitu ahl ar-Ra`yu dan aliran ahl al-Hadith yang mempunyai aqidah yang sealiran dengan mazhab as-Sifatiah. Antaranya pengikut Imam Malik, Shafie, Auza’i, Thauri, Abu Hanifah, Ibnu Abi Layla, Abu Thaur, Ahmad bin Hanbal, Daud az-Zahiri dan semua fuqaha yang menganuti aqidah as-Sifatiah dan hukum feqah mereka tidak bercampur dengan bid’ah ahli hawa nafsu yang sesat.

03.   Mereka yang mempunyai ilmu yang mendalam mengenai khabar, sunnah dan peninggalan Rasulullah. Mereka mahir dalam ilmu al-Jarh wa Ta’dil dan ilmu mereka tidak bercampur dengan golongan yang sesat.

04.   Mereka yang mempunyai ilmu yang mendalam dalam bidang bahasa termasuk adab, nahu dan saraf. Antara mereka ialah Khalil, Abu Amru Ibn al-Ala,Sibawaih, al-Fara`, al-Akhfasiy, al-Asma’i, al-Mazani, Abu Abid dan semua tokoh nahu aliran Kufah dan Basrah yang tidak bercampur dengan golongan sesat.

05.   Mereka yang berilmu dalam bidang bacaan al-Quran , tafsir dan takwil sejalan dengan mazhab Ahl Sunnah.

06.   Ahli Zuhud dan Tasawuf yang melihat melalui hati nurani atau matahati akan kebesaran Allah lalu mereka menerimanya dan menjadikan pengajaran atas mereka.

07.   Mereka yang bersatu padu dan mempunyai ikatan yang kukuh dalam barisan Islam untuk berjihad melawan golongan kafir. Berjihad menentang musuh-musuh Islam , menjaga dan mengawal kehormatan dan maruah muslim.

08.   Mereka yang tinggal di negeri-negeri yang menganut aliran Ahli Sunnah. Mereka terdiri dari orang awam yang mempunyai kepercayaan menepati ulama Ahli Sunnah wal Jama’ah.

Kumpulan Ahli Sunnah wal Jama’ah menurut az-Zabidi :-

01.Golongan ahli hadith yang berpegang atas dalil sam’iyah iaitu al-Quran, as-Sunnah dan ijma’.

02. Golongan ahli pengguna akal (ashab ar-Ra`yu) dan pembangun fikiran iaitu Asya’irah, Hanafiah, Sheikh Abu Hasan al-Asy’ari, Imam Hanafi, Abu Mansur al-Maturidiah yang bersepakat dalam banyak perkara.

03. Ahli Wujdan wal Kasyaf iaitu golongan ahli sufi yang berpegang atas pegangan ahli ar-Ra`yu dan ahli al-Hadith.

Pegangan Ahli Sunnah wal Jama’ah

Mengikut al-Baghdadi, Jumhur Ahli Sunnah wal Jama’ah sepakat dan sekata pada semua usul dan rukun-rukun agama Islam. Setiap orang yang aqil dan baligh wajib mengetahui hakikat setiap rukun. Setiap rukun ada cabang dan setiap cabang ada masalah yang juga disepakati dan dipersetujui oleh Ahli Sunnah. (al-Baghdadi, al-Farq bainal Firaq , hal 323 ). Ada beberapa perkara yang berlaku perbezaan pendapat antara al-Asy’ari dan al-Maturidi seperti sifat Tuhan, perbuatan hamba, kewajipan Tuhan, dosa besar dan janji baik serta janji buruk. (Harun Nasution, Teologi Islam ,hal 73 )

Rukun-rukun agama Islam yang disepakati oleh Ahli Sunnah mengikut al-Baghdadi ada lima belas usul iaitu mengithbatkan hakikat dan ilmu , baharunya alam , Pencipta alam dan sifat-sifat zatiah yang layak pada ZatNya, Sifat-sifat yang wujud pada Allah, Nama-nama Allah dan Sifat-Sifat Allah, Keadilan Allah, Kenabian dan kerasulan, Mukjizat dan karamah, rukun-rukun shari’ah Islam (rukun Islam), suruhan dan larangan, kebinasaan manusia dan hukuman di akhirat, khalifah dan Imam,  Iman dan Islam, wali-wali dan Imam-imam dan hukuman terhadap musuh-musuh Islam. (al-Baghdadi, al-Farq , hal 324-353 )